Kolorektal Kanser Risk Faktörleri

Kolorektal Kanser Risk Faktörleri

Bir kişi yaşlandıkça kolorektal kanser riski artar. Bu nedenle uzmanlar, kişide ek risk faktörleri olmasa bile 45 yaş ve üzeri kişilere tarama yapılmasını önermektedir.

Bazı insanlar kolorektal kanser riskini artıran ek faktörlere sahiptir. Bu önerilerden bazıları taramaya ne zaman başlanacağına ilişkin önerileri etkilerken, diğerleri etkilemez.

Tarama önerilerini etkileyebilecek risk faktörleri

Bazı koşullar, bir kişinin kolorektal kanser riskini önemli ölçüde artırır. Doktorlar genellikle bu koşullara sahip kişilerin kolorektal kanser taramasına ortalama risk altında olduğu düşünülen kişilerden daha erken başlamalarını önerir.

Genetik ailesel sendromlar

Nadir olmakla birlikte, ailelerden geçen belirli sendromlar, bir kişinin kolorektal kanser geliştirme riskini artırabilir. Onlar içerir:

  1. Ailesel adenomatöz polipozis (FAP): FAP, ergenlik döneminden başlayarak kolon boyunca yüzlerce polipin (veya daha fazlasının) geliştiği nadir görülen kalıtsal bir durumdur. Bu durumdaki hemen hemen tüm insanlar yaşamları boyunca kolorektal kanser geliştirir ve bu kanserlerin çoğu 45 yaşından önce ortaya çıkar.
  2. Lynch sendromu (kalıtsal polip dışı kolorektal kanser [HNPCC] olarak da bilinir): Lynch sendromu, artmış kolorektal kanser riski ile ilişkili başka bir kalıtsal durumdur. FAP'den biraz daha yaygındır, ancak yine de nadirdir, 20 kolorektal kanser vakasında 1'den azını oluşturur. Lynch sendromlu kişilerin yaklaşık yüzde 70'i 65 yaşına kadar kolorektal kanser geliştirecektir. Kanser ayrıca daha genç yaşlarda ortaya çıkma eğilimindedir. Lynch sendromlu kişiler ayrıca rahim, mide, mesane, böbrek ve yumurtalık kanseri de dahil olmak üzere diğer kanser türleri için risk altındadır.
  3. MutY DNA glikozilaz geni (MUTYH) ile ilişkili polipoz, hamartomatöz polipoz, Peutz-Jeghers sendromu ve juvenil polipoz sendromu dahil olmak üzere kolorektal kanser riskini artıran daha nadir kalıtsal durumlar vardır.

Ailenizde bu koşullardan herhangi biri mevcutsa, anormal gene sahip olup olmadığınızı öğrenmek için genetik test yaptırabilirsiniz.

Kişisel veya ailede kolorektal kanser veya polip öyküsü

Daha önce kolorektal kanser geçirmiş kişilerin yeni bir kolorektal kanser geliştirme riski daha yüksektir. 60 yaşından önce adenomatöz polipleri olan kişiler de kolorektal kanser geliştirme riski altındadır.

Kolorektal kanserli birinci derece bir akrabaya (ebeveyn, erkek kardeş veya kız kardeş veya çocuk) sahip olmak kolorektal kanser geliştirme riskinizi artırır. Ayrıca adenomatöz polipli bir akrabanızın olması da riskinizi artırdığına inanılmaktadır. Kaç aile üyesinin etkilendiğine ve kanser veya poliplerinin tespit edildiği yaşa bağlı olarak riskiniz daha da artabilir.

Enflamatuar bağırsak hastalığı

Crohn hastalığı veya ülseratif koliti olan kişilerde kolorektal kanser riski yüksektir.

Artan risk miktarı, iltihaplı kolon miktarına ve hastalık süresine bağlıdır; 10 yıl veya daha uzun süreli pankolit (tüm kolonun iltihabı) ve kolit, kolorektal kanser için en büyük risk ile ilişkilidir.

Yaşam tarzı risk faktörleri

Bazı yaşam tarzı faktörlerinin de bir kişinin kolorektal kanser geliştirme riskini artırdığı görülüyor. Bunlar şunları içerir:

  1. Yağ ve kırmızı veya işlenmiş et oranı yüksek ve lif oranı düşük bir diyet
  2. Hareketsiz bir yaşam tarzı
  3. Sigara
  4. Alkol kullanımı
  5. Obezite

Bu risk faktörlerini değiştirmek, genel sağlığınızı iyileştirmenin yanı sıra kolorektal kanser riskinizi düşürmenize yardımcı olabilir.

Riski azaltabilecek faktörler

Yukarıda tartışıldığı gibi, diyetinizi iyileştirmek, fiziksel aktiviteyi artırmak, alkolü azaltmak ve sigarayı bırakmak (sigara içiyorsanız) kolorektal kanser geliştirme riskinizi düşürmenize yardımcı olabilir.

Kullanma aspirin Kardiyovasküler hastalıkların önlenmesi ayrıca kolorektal kanser geliştirme riskini azaltabilir, ancak aspirin almanın yararlarını ve risklerini anlamak için bu konu doktorunuzla tartışılmalıdır. Düzenli olarak aspirin almak kendi başına riskler içerdiğinden, bunu denemeden önce sağlık uzmanınızla konuşmak iyi bir fikirdir.